Wraz z rozwojem nauki naukowcy opracowali szereg teorii dotyczących atomu. Jednym z nich jest J.J. Thomson, którego teoria jest lepiej znana jako teoria atomowa Thomsona. W poprzedniej dyskusji omówiliśmy znaczenie atomów. Gdzie atomy to najmniejsze cząsteczki pierwiastka biorące udział w reakcjach chemicznych. Ich bardzo mały rozmiar sprawia, że są niewidoczne, nawet przy użyciu najsilniejszych mikroskopów świetlnych. Najmniejszym atomem jest atom wodoru.
W 1897 r. Thomson wyznaczył stosunek masy (m) do ładunku elektrycznego (e) promieni katodowych, stosując wcześniej wynalezioną przez Michaela Faradaya (1791-1867) metodę lampy elektronopromieniowej. Na podstawie stosunku m/mi Ten Thomson doszedł do wniosku, że promienie katodowe były ujemnie naładowanymi cząstkami elementarnymi układu atomu.
Promienie katodowe zaczęto nazywać elektronami, termin zaproponowany po raz pierwszy przez George'a Stoneya w 1874 roku. Model teorii atomowej Thomsona jest również znany jako model arbuza lub puddingu śliwkowego, ponieważ elektrony w sferze z ładunkiem dodatnim są takie same jak suszony owoc w okrągły świąteczny pudding lub bardziej znany jako teoria chleba rodzynkowego.
(Przeczytaj także: Modele atomów, czym jesteś?)
Z teorii atomowej Thomsona wynika, że atom jest masywną lub stałą kulą z ładunkiem dodatnim. Gdzie atom składa się z dodatnio naładowanej kuli i osadzonych w niej elektronów. Poza tym argumentował, że atom jest neutralny, ponieważ ma ładunek ujemny i dodatni tej samej wielkości.
Jednak model teorii atomowej Thomsona był krótkotrwały. Po około 10 latach publikacji zaczęła się ujawniać słabość tej teorii. Uważa się, że teoria ta nie jest w stanie wyjaśnić dynamiki reakcji chemicznych zachodzących między atomami. W rzeczywistości niedoskonałość teorii atomowej Thomsona została wskazana przez jednego z uczniów Thomsona, Ernesta Rutherforda.
Niektóre z omawianych słabości nie potrafią wyjaśnić zjawiska rozpraszania cząstek alfa przez cienką złotą membranę zaproponowaną przez Rutherforda i nie potrafią wyjaśnić istnienia jądra atomowego.
